شیوۀ قصه گویی در سمک عیار و مقایسۀ آن با سه داستان عامۀ عیاری

نویسندگان

سعید حسام پور

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

چکیده

این پژوهش برآن است تا شیوۀ ­­قصه­ گویی را در داستان سمک ­عیار، با سه داستان عامۀ داراب­نامۀ بیغمی، ابومسلم ­نامه و اسکندرنامۀ نقالی بررسی و مقایسه کند. برای این کار با استفاده از الگوی چتمن، میزان مشارکت راوی در داستان سمک­ عیار و همچنین برخی از ویژگی­ های سبکی خاص در این اثر (زبان و فضای عامیانه و طنز و مطایبه) تحلیل و با آثار دیگر مقایسه می ­شود. نتایج نشان می­ دهد مشارکت و حضور راوی هنگام وصف مکان، خلاصه­ های زمانی و وصف اشخاص در سمک­ عیار و داراب ­نامه پررنگ ­تر از دو اثر دیگر است. همچنین شیوۀ مشارکت قصه­ گو در داستان سمک ­عیار گزاره­های قالبی آغازین، گزاره­ های قالبی بین­ متنی و میان­ متنی متفاوت­ تر از داراب­ نامه، ابومسلم ­نامه و اسکندرنامۀ نقالی است. البته از این نظر می­توان شیوۀ داراب­ نامه را حدفاصل شیوۀ سمک­ عیار و ابومسلم ­نامه و اسکندرنامه قرار داد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تأملی در آداب و رسوم داستان سمک عیار

سمک عیار کهن‌ترین داستان عامیانة فارسی است که فرامرز بن خداد الارجانی آن را در سدة ششم به نگارش درآورد. اصل این حکایت با استناد به شواهدی، به تاریخ قبل از اسلام بازمی‌گردد. تقریباً هیچ اثری دربارة آداب و رسوم مردمان گذشته در دست نیست؛ به همین سبب این داستان مرجع بسیار ارزشمندی برای دست‌یابی به برخی از آداب و رسوم و به‌طورکلی جامعه‌شناسی تاریخی گذشتگان است که مبهم مانده است. درحقیقت اصل این داستـ...

متن کامل

شیوۀ داستان پردازی در سمک عیّار

داستان سمک عیّار از قصه های بلند عامیانۀ ایرانی اواخر قرن ششم هجری است. فرامرز بن خداداد بن عبدالله کاتب ارجانی، مؤلف آن، داستان سمک عیّار را از قول شخصی به نام صدقه بن ابی القاسم شیرازی به شیوۀ سوم شخص نوشته است. زبانِ این اثر ساده و روان، جمله ها ساده و کوتاه و گاه بریده بریده، و قصه گو شیوۀ ایجاز را برگزیده است که همۀ آن ها از ویژگی های نثر گفتاری یا محاوره است. سمک عیّار اثری حماسی ـ تخیلی است ...

متن کامل

مضمون عیاری و جوانمردی و آموزه‌های تعلیمی- القایی آن در حماسه‌های منثور (مطالعه موردی: سمک عیار، داراب‌نامه و فیروزشاه‌نامه)

در پژوهش‌های پیشین، کاوش درباره مضمون عیاری و آموزه‌های جوانمردی و جریان‌ها و شاخه‌های این آیین اجتماعی-سیاسی عموماً بر اثر غلبه گرایش و نگاه نخبه‌گرای محققان و محوریت و جایگاه ویژۀ قرآن کریم و متون دینی، بیشتر معطوف به‌متون عرفانی منثور و گاه منظوم بوده است. روشنگری و بازنمایی ارتباط تنگاتنگ و کهن عیاری و جوانمردی با متون حماسی و نمایاندن آموزه‌های تعلیمی- القایی این جمعیت اخلاقی می‌تواند گامی ...

متن کامل

ریخت شناسی قصه های سمک عیار

این رساله از هفت فصل تشکیل شده است . فصل اول "مقدمه "است . و در آن راجع به داستان ، قصه ، قصه های عامیانه، روش تحلیل ساختاری داستان و ... بحث شده است . فصل دوم "گفتار"است و آن شامل گفت و شنودهای قهرمانان ، گفت و شنودهای معمولی ، با خود سخن گفتن قهرمانان ، گفتار مکتوب (نامه ها) و ... می شود. فصل سوم در باره کردارهاست و آن شامل جنگها، کشتن ، نیرنگ ، عشق بازی و سایر موارد متعدد دیگر از جمله مابعدا...

15 صفحه اول

شیوۀ داستان‌پردازی در سمک عیّار

داستان سمک عیّار از قصه‌های بلند عامیانۀ ایرانی اواخر قرن ششم هجری است. فرامرز بن خداداد بن عبدالله کاتب ارجانی، مؤلف آن، داستان سمک عیّار را از قول شخصی به نام صدقه بن ابی القاسم شیرازی به شیوۀ سوم شخص نوشته است. زبانِ این اثر ساده و روان، جمله‌ها ساده و کوتاه و گاه بریده بریده، و قصه‌گو شیوۀ ایجاز را برگزیده است که همۀ آن‌ها از ویژگی‌های نثر گفتاری یا محاوره است. سمک عیّار اثری حماسی ـ تخیلی است ...

متن کامل

بررسی شخصیت های داستان سمک عیار

ادبیات عامیانه، سرچشمه بسیاری از شاهکارهای ادبی است که با الهام از دانش های مردمی، رنگ ابدیت به خود گرفته است و به دلیل پیوندی که با جامعه و واقعیت دارد، ارزش و اهمیت بسیار دارد. داستان های عامیانه به عنوان جزئی از ادبیات عامیانه، روایت اجتماعی تمام جامعه است و پیشینه ای به قدمت تاریخ و زندگی جمعی انسان دارد. «سمک عیار»، پرارزش ترین و قدیم ترین داستان عامیانه بلند منثور فارسی است که علاوه بر...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فرهنگ و ادبیات عامه

جلد ۵، شماره ۱۲، صفحات ۱۱۱-۱۳۸

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023